ทำความรู้จักกับระบบเสียง Dolby Atmos
Dolby Atmos ระบบเสียงเซอร์ราวนด์รูปแบบใหม่ที่ให้สนามเสียง 3 มิติ
Dolby Labs คือผู้นำของระบบเสียงเซอร์ราวนด์เจ้าแรกที่เปิดโลกของระบบเสียงเซอร์ราวนด์แบบสามมิติ โดยใช้ในเชิงพาณิชย์ครั้งแรกเมื่อปี 2012 กับเสียงในโรงภาพยนตร์ ทำให้โรงภาพยนตร์ต้องลงทุนกับการจัดตำแหน่งของลำโพงกันใหม่ โดยเปิดตัวครั้งแรกกับภาพยนตร์สารคดีของพิกซาร์ ที่ได้รับคำชมว่าทำให้ผู้ชมในโรงภาพยนตร์เหมือนเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของหนัง หลังจากนั้นอีกสองปีเราจึงรู้จัก Dolby Atmos ในรูปแบบของความบันเทิงในบ้าน
การที่จะนำ Dolby Atmos มาใช้ในบ้านให้ได้ผล คุณต้องการเอ/วีรีซีฟเวอร์ที่มีภาคถอดรหัส Dolby Atmos และลำโพงที่ต้องติดไว้บนเพดานอย่างน้อยหนึ่งหรือสองคู่ (ซึ่งก็จะมีความแตกต่างกันของมวลเสียงและตำแหน่งที่เกิดขึ้นด้วย) โดยหลักการควรจะมีลำโพง Height Speakers (แชนเนลด้านบน) อยู่ระหว่างตำแหน่งนั่งฟังกับลำโพงคู่หน้า และ Height Speakers อีกคู่ที่ระหว่างจุดนั่งฟังและลำโพงคู่หลัง
ถ้าดูตามแบบการวางลำโพง Height Channel ของ Dolby เหมือนการลากเส้นตรงระหว่างลำโพงคู่หน้ามาตั้งฉากกับผนังด้านหลัง โดยมีองศาของจุดนั่งฟังเป็นจุดหมุนหาจุดตัดของตำแหน่งลำโพงบนเพดานอีกที ด้านหน้าก็จะอยู่ประมาณ 30-50 องศาและถ้าห้องกว้างขึ้นหรือมีผู้ชมมากขึ้น ก็สามารถเพิ่มแชนเนลด้านบนให้เหมาะสมได้อีก โดยใช้เส้นตรงอันเดิมเพิ่มลำโพงด้านหลังที่อยู่คล้อยไปประมาณ 125-150 องศา
ดูเหมือน Dolby ต้องการให้คุณใช้ลำโพงบนเพดานครบ 2 คู่ แต่ก็แนะนำว่าในกรณีที่คุณไม่สามารถหาตำแหน่งของลำโพงได้ทั้งสองคู่ก็แนะนำให้เลือก Height Channel ด้านหน้าก่อน และยังมีบริษัทผู้ผลิตลำโพงที่เป็นทางเลือกให้กับผู้บริโภคออกแบบลำโพงที่เรียกว่า Atmos Enabled Speaker วางบนลำโพงหลักคู่หน้าทำมุมกระจายเสียงให้สะท้อนเพดานลงมายังตำแหน่งนั่งฟัง ทั้งยังสามารถนำไปวางในแบบเดียวกันบนลำโพงเซอร์ราวนด์ด้านหลัง เพื่อให้จำนวนแชนเนลของ Atmos Speaker ครบ
นอกจากนั้นยังมีแบบลำโพงคู่หน้าที่ฝังลำโพง Atmos Speaker อยู่ในตู้เดียวกันเลยเป็นทางเลือกให้ด้วย ถึงแม้ว่าลำโพงที่ติดตั้งอยู่บนเพดานเป็นลำโพงที่มีข้อจำกัดเรื่องความยุ่งยากในการติดตั้ง แต่ Dolby ก็นำเสนออยากให้คุณพิจารณาความเป็นไปได้ก่อนเป็นอันดับแรก แต่ถ้าใครที่ตัดสินใจเลือกทางเลือกอื่น อย่างลำโพง Atmos Enabled Speakers สิ่งที่ต้องคำนึงถึงก็คือ
1. เพดานต้องเรียบและมีพื้นผิวที่สามารถสะท้อนเสียงได้ โดยระบุไว้ด้วยถึงขนาดว่าเป็นปูนฉาบหรือผนังสำเร็จรูป
2. เพดานควรมีความสูงอยู่ระหว่าง 2.3 เมตรถึง 4.3 เมตร ถ้าเพดานบ้านของคุณเปิดโล่งกว่านั้น เสียงที่เกิดขึ้นจากลำโพงประเภทนี้ก็คงไม่ส่งผลให้คุณประทับใจเท่าไหร่
อย่าลืมว่าในทางทฤษฎีการที่ใช้ลำโพงประเภท Atmos Enabled Speakers เพื่อยิงเสียงไปกระทบเพดานแล้วสะท้อนมาจุดนั่งฟังนั้น เป็นทางเลือกที่ดีในกรณีที่ไม่สามารถติดตั้งลำโพงบนฝ้าเพดานได้ แต่นั่นเป็นเพียงแค่การประนีประนอมเท่านั้น ถ้าคุณตัดสินใจที่จะเต็มอิ่มกับระบบเสียงแบบสามมิติแบบไม่มีอะไรมาขวางกั้นแล้วละก็ ลำโพงที่ติดตั้งบนเพดานจะเป็นทางเลือกที่ดีกว่า
การเซ็ตอัพลำโพงทั้ง 3 รูปแบบของ Dolby Atmos
1. The Essential Dolby Atmos หรือการเซ็ตอัพลำโพงสำหรับ Dolby Atmos ที่ใช้ลำโพงเพิ่มเติมสำหรับระบบเสียงด้านบนจำนวน 2 ตัว ทาง Dolby ใช้รหัสเรียกระบบนี้ว่า 5.1.2 และ 7.1.2 ตามจำนวนลำโพงเซอร์ราวนด์ที่ใช้อยู่เดิม
(B) การเซ็ตลำโพงแบบ 5.1.2 โดยใช้ลำโพงติดตั้งบนเพดานจำนวน 2 ตัว
(B) การเซ็ตลำโพงแบบ 7.1.2 โดยใช้ลำโพงติดตั้งบนเพดาน 2 ตัว
2. The Reference Dolby Atmos Experience ขอเรียกว่าการเซ็ตอัพ Dolby Atmos ระดับอ้างอิงก็แล้วกัน ใช้รหัสว่า 5.1.4 และ 7.1.4 ตามรูป
(B) การเซ็ตลำโพงแบบ 5.1.4 โดยใช้ลำโพงติดตั้งบนเพดาน 4 ตัว
(B) การเซ็ตลำโพงแบบ 7.1.4 โดยใช้ลำโพงติดตั้งบนเพดานจำนวน 4 ตัว
3. Enhanced Effects เป็นการเซ็ตอัพ Dolby Atmos ที่เหมาะสำหรับห้องขนาดใหญ่ ใช้โค้ด 9.1.2 เพิ่มลำโพง Wide Channel ด้านข้างขึ้นมาระหว่างลำโพงคู่หน้ากับลำโพงเซอร์ราวนด์ด้านข้าง
(B) การเซ็ตลำโพงแบบ 9.1.2 โดยใช้ลำโพงที่ติดตั้งบนเพดานจำนวน 2 ตัว + Wide Channel อีก 2 ตัว
